Toegankelijk is niet optioneel

Iedereen moet zonder drempels een formulier kunnen invullen, een ticket kopen of zijn meterstand doorgeven. Maar dat is vandaag nog lang niet altijd de realiteit. Mensen die slecht zien, geen muis kunnen gebruiken, moeite hebben met taal of simpelweg ouder worden, lopen dagelijks tegen onnodige barrières aan.

Toegankelijkheid is niet alleen een wettelijke eis. Het is ook een morele verantwoordelijkheid én een kans om je digitale dienstverlening te verbeteren voor álle gebruikers. In dit artikel leggen we uit wat de EAA inhoudt, waarom digitale toegankelijkheid belangrijk is, en wat jij nú al kunt doen om in actie te komen.

Digitale toegankelijkheid betekent dat iedereen gebruik moet kunnen maken van digitale diensten, ongeacht fysieke, zintuiglijke, cognitieve of tijdelijke beperkingen. Denk aan:

• Slechtzienden die gebruikmaken van een screenreader.
• Mensen met beperkte handfunctie die niet met een muis werken.
• Ouderen die minder digitaal vaardig zijn.
• Iemand met een gebroken arm of een baby op de arm – tijdelijk beperkt, maar wel afhankelijk van goede digitale toegang.

Het gaat dus om miljoenen mensen. Sterker nog, 27% van de Europese bevolking heeft één of meerdere beperkingen. In Nederland zijn dat zo’n 5,5 miljoen mensen. En in 2040 is 1 op de 4 Nederlanders 65-plus.

Of je nu een nutsbedrijf, museum of zorginstelling bent: digitale toegankelijkheid is geen nice to have, maar essentieel. Een nutsbedrijf moet ervoor zorgen dat alle klanten, ook mensen die een screenreader gebruiken, zelfstandig hun meterstanden kunnen doorgeven. Een museum moet zorgen dat de ticketshop volledig met het toetsenbord te bedienen is, zodat ook bezoekers zonder muis eenvoudig een datum kunnen selecteren. En in de geestelijke gezondheidszorg kunnen onduidelijke installatie-instructies of afleidende animaties een app ontoegankelijk maken voor mensen met cognitieve uitdagingen. Kleine keuzes in ontwerp maken een wereld van verschil.

De European Accessibility Act (EAA) verplicht bedrijven om hun digitale diensten toegankelijk te maken. Maar hóe je dat precies doet, staat niet in de wet. Daarvoor volg je de internationale richtlijnen van de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG). Deze richtlijnen zijn opgebouwd rond vier principes:

• Waarneembaar: Informatie moet op verschillende manieren waarneembaar zijn, bijvoorbeeld visueel én via een screenreader.
• Bedienbaar: Alle functionaliteiten moeten voor iedereen te bedienen zijn, ook zonder muis of touchpad.
• Begrijpelijk: Zowel de content als de navigatie moeten logisch en eenvoudig te begrijpen zijn.
• Robuust: De website moet betrouwbaar functioneren in alle browsers en met verschillende hulpmiddelen, zoals screenreaders of spraakbesturing.

1.  Bewustwording: Zorg dat het onderwerp leeft in je organisatie. Geef trainingen, deel voorbeelden en wijs interne ambassadeurs aan.
2. Inventarisatie: Breng in kaart welke producten en diensten onder de EAA vallen, en waar klantcontact plaatsvindt.  Begin met de onderdelen die het meeste gebruikt worden.
3. Analyse & scan: Voer een quick scan uit, zelf of met experts. Check op zaken als kleurcontrast, toetsenbordnavigatie, structuur en screenreader-compatibiliteit.
4. Optimaliseren & ontwerpen volgens WCAG: Zorg voor duidelijke labels, zichtbare focus-indicatoren en goede foutmeldingen. Schrijf content in heldere taal en bied meerdere contactopties aan (chat, mail, telefoon).
5. Toegankelijkheidsverklaring & monitoring: Publiceer je toegankelijkheidsverklaring op een goed vindbare plek. Houd een centrale issuelijst bij en koppel monitoring aan updates en releases.

Toegankelijkheid is meer dan een inclusieve keuze. Het levert ook concrete voordelen op voor je organisatie én je gebruikers.

• Sterkere merkidentiteit en meer marktwaarde: Je laat zien dat je álle gebruikers serieus neemt. Dat straalt inclusiviteit én betrouwbaarheid uit.
• Meer gebruiksgemak voor iedereen: Toegankelijke websites hebben een logische structuur en zijn overzichtelijker. Dat komt alle gebruikers ten goede.
• Hogere vindbaarheid: Websites die voldoen aan toegankelijkheidsrichtlijnen zijn technisch beter opgebouwd, dat is goed voor je SEO.
• Groter bereik en hogere conversie: Een toegankelijke site kan tot wel 12% meer conversie opleveren, doordat niemand wordt buitengesloten.
• Betere gebruikerservaring (UX): Gebruikers ervaren meer vertrouwen en comfort bij merken die rekening houden met ieders behoeften. Inclusiviteit weegt steeds zwaarder mee in merkvoorkeur.
• Toekomstbestendig bouwen: Toegankelijke websites blijven beter functioneren bij technologische updates en nieuwe standaarden.
• Lagere kosten op lange termijn: Voorkom dure aanpassingen achteraf door vanaf het begin goed te ontwerpen.
• Meer terugkerende bezoekers: Een inclusieve ervaring leidt tot minder frustratie, minder afhakers en meer herhaalbezoek.
  
   

Let goed op wat je aanbiedt. Je bent niet automatisch vrijgesteld van de EAA omdat je een stichting bent of omdat je website alleen informatie biedt. Kijk goed naar waar de belangrijkste contactmomenten met je klanten zitten en bepaal of deze onder de EAA vallen.

Val je er niet onder? Dan nog is dit het moment om het goede voorbeeld te geven. Toegankelijkheid blijft een morele verantwoordelijkheid, ook als je geen direct klantencontact hebt of geen commerciële diensten aanbiedt. Het gaat erom dat je laat zien dat je iedereen serieus neemt en niemand uitsluit.

Je biedt een dienst, een ervaring, informatie. Hoe mooi is het als iedereen daar op zijn of haar eigen manier gebruik van kan maken? Als je website voor iedereen waarneembaar, bedienbaar en begrijpelijk is. Toegankelijkheid is niet alleen een verplichting voor sommigen, het is een kans voor iedereen.

Het lijkt veel, en dat is het misschien ook. Maar je hoeft het niet alleen te doen. Er zijn volop tools, trainingen en experts (zoals wij bij Unc Inc) die je kunnen helpen. Begin met bewustwording, breng je prioriteiten in kaart en zet de eerste stap.

Wil je meer weten? Bekijk dan onze webinar terug.

De deadline is op 28 juni 2025. Maar de kans om het beter te doen is er vandaag al.